Jan Melchior Bosko, wł. Giovanni Melchiorre Bosco (ur. 16 sierpnia 1815 w Becchi, zm. 31 stycznia 1888 w Turynie) – duchowny włoski, prezbiter, założyciel zgromadzenia salezjanów i salezjanek oraz Stowarzyszenia Salezjanów Współpracowników, twórca Rodziny Salezjańskiej, tercjarz franciszkański, święty Kościoła katolickiego.
Św. Jan Bosko urodził się 15.08.1815 roku, zgodnie z tym o czym pisał w swojej książce - autobiografii "Wspomnienia Oratorium". W księgach i rocznikach państwowych figuruje z datą urodzenia 16 sierpnia. Jan Bosko w wieku dwóch lat i pięciu miesięcy stracił ojca, Franciszka i od tej pory wychowywała go tylko matka, Małgorzata. Miał dwóch starszych braci, Józefa i Antoniego. Antoni pochodził z pierwszego małżeństwa ojca. Jan mieszkał w małej rolniczej wiosce. Żył w czasach, w których w jego rodzinnym Piemoncie (obecnie część Włoch) dokonywały się przemiany polityczne: m.in. zjednoczenie Włoch w granicach zbliżonych do obecnych. Był linoskoczkiem, iluzjonistą i opowiadał świetne przypowieści, których przychodzili słuchać zarówno jego koledzy, jak i dorośli. Organizował spotkania dla swoich kolegów z modlitwą, tzw. "kazaniem" czyli powtórzeniem kazania z niedzielnej Mszy św. i występem w roli linoskoczka, co miało miejsce w tej kolejności. W wieku 9 lat miał proroczy sen - śniło mu się, że zostanie pomocnikiem Chrystusa, co zrozumiał dopiero później. Miał doskonałą pamięć - potrafił powtórzyć w całości kazanie usłyszane w kościele czy też idealnie powtórzyć słowa nauczyciela na lekcji.
18 kwietnia 1834 roku Jan Bosko spełniał wszystkie warunki i mógł zostać przyjęty do zakonu franciszkańskiego. Był na to zdecydowany, jednak pewien sen zmienił jego zdanie na ten temat. Poradził się księdza Cafasso, który zasugerował mu, by został klerykiem. W seminarium spotkał Alojzego Comollo, którego uznał za wzorowego kleryka. Umówili się, że ten, który umrze pierwszy, przyjdzie w nocy do drugiego i powie czy jest zbawiony. Pierwszy umarł, po chorobie, Alojzy, który odwiedził seminarium i powiedział Jankowi, że jest w Królestwie Niebieskim. Sytuacja ta jest bardzo często wspominana. Św. Jan Bosko posługę kapłańską rozpoczyna 5 czerwca 1841 roku.
Swoją posługę kapłańską wykonywał przede wszystkim wśród więźniów i chorych. Dzień 8 grudnia 1841 roku (Święto Niepokalanego Poczęcia NMP) uznaje się za początek jego apostolstwa wśród młodzieży i Oratorium. Pomagał chłopcom znajdować pracę, a także zabierał ich na wycieczki i organizował zabawy. Odprawiał dla nich Msze św. i nabożeństwa oraz spowiadał. 12 października 1844 r. ksiądz Bosko otworzył swoje pierwsze oratorium dla młodzieży, które znajdowało się na Valdocco, na przedmieściach Turynu. Było to miejsce zabawy i nauki, które z czasem zostało rozbudowywane. Siedziba oratorium była wielokrotnie przenoszona, aż 5 kwietnia 1846 roku wreszcie znaleziono stałe miejsce w małej szopie należącej do Franciszka Pinardiego, od którego odkupiono później cały dom (19 lutego 1851 roku). Kolejne oratorium otwarto 8 grudnia 1847 roku. W 1852 roku Bosko zbudował kościół dla swoich podopiecznych, a rok później rozbudowano oratorium. Później otworzył dla swoich wychowanków zakłady pracy, a całe dzieło rozrastało się w szybkim tempie przez następne lata. W pracy św. Janowi Bosko pomagał św. Józef Cafasso, a później także mama ks. Bosko - Małgorzata Occhiena. Wychowankami Oratorium byli m. in. św. Dominik Savio, bł. Michał Rua i Jan Cagliero.
Jest patronem m.in. młodzieży, uczniów i studentów. Wprowadził w swoich domach system prewencyjny. Opiera się on w całości na rozumie, religii i miłości wychowawczej; natomiast zakazuje wszelkiego rodzaju kar cielesnych. Wprowadza zasadę, że wychowawca stara się być dla wychowanka przyjacielem, a nie osobą, która go nadzoruje i wymierza odpowiednie kary. W ikonografii święty przedstawiany jest przy łóżku chorego w szpitalu lub prowadzący dwóch uśmiechniętych, patrzących na niego chłopców. Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 31 stycznia. Kościoły pod wezwaniem św. Jana Bosko obecne są na całym świecie. Spotkać je można przede wszystkich na terenach pracy salezjanów, salezjanek, grup Rodziny Salezjańskiej.
Święty Jan Bosko został beatyfikowany 2 czerwca 1929 i kanonizowany 1 kwietnia 1934 przez Piusa XI. Kanonizowany został w dzień Wielkanocy, który to dzień sprawił, że "Rzym był naprawdę salezjański".
Źródła:
1. Wikipedia
2. Mały Gość